Để phát triển sản xuất ở làng nghề nón lá Sai Nga

PTO- Từ lâu, xã Sai Nga, huyện Cẩm Khê đã nổi tiếng khắp trong và ngoài tỉnh bởi sản phẩm nón lá bền, đẹp. Trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, song nghề làm nón ở đây vẫn được duy trì, phát triển. Mặc dù chưa thể làm giàu, song nghề làm nón trước đây cũng như hiện nay cũng đã giúp cho người dân Sai Nga có thêm khoản tiền trang trải để bớt đi những khó khăn trong cuộc sống. Nhân dân trong xã chủ yếu sống bằng sản xuất nông nghiệp, nhưng do diện tích đất ít, việc canh tác gặp nhiều khó khăn, thu nhập  thấp, vì vậy phát triển ngành nghề dịch vụ, trong đó có nghề làm nón luôn được coi là một trong những ngành nghề  chủ yếu để phát triển kinh tế của xã. Cả xã có 1.179 hộ thì có tới 612 hộ tham gia sản xuất nón, chiếm 51,9%. Bình quân mỗi năm cả làng sản xuất trên 300 ngàn chiếc nón các loại; doanh thu trên 9 tỷ đồng, thu nhập gần 6 tỷ đồng. Do xu hướng tiêu dùng, gần đây thị trường tiêu thụ sản phẩm của làng nghề đã có một số tín hiệu khả quan, nón lá không chỉ tiêu thụ trong địa bàn tỉnh mà đang dần được mở rộng tại thị trường một số tỉnh lân cận, thậm chí ở cả thủ đô Hà Nội. Trong 6 tháng đầu năm nay, làng sản xuất được gần 200 ngàn chiếc nón, đạt doanh thu gần 6 tỷ đồng, giá trị thu nhập ước đạt trên 3,5 tỷ đồng, dự kiến đến hết năm 2014 con số này sẽ tăng gấp đôi. Qua tìm hiểu từ các hộ sản xuất trong làng được biết, do đặc thù nghề làm nón chủ yếu là “lấy công làm lãi” nên thu nhập không cao, bình quân 1 lao động có tay nghề cao, nếu làm cả ngày cũng chỉ làm được 2 chiếc nón, với giá bán bình quân 40-50 ngàn đồng/chiếc, trừ chi phí cũng chỉ cho thu nhập khoảng 50-60 ngàn đồng. Còn với những lao động có tay nghề bình thường và chỉ tranh thủ làm lúc nông nhàn thì thu nhập còn khá thấp. Theo ước tính, bình quân 1 hộ với 2-3 lao động tham gia làm nón lúc rảnh rỗi, mỗi tháng có thu nhập bình quân khoảng trên 2 triệu đồng. Tuy mức thu nhập này không cao, song ở một vùng quê còn nghèo thì số tiền này rất quan trọng. Cái hay của nghề sản xuất nón đó là không đòi hỏi vốn đầu tư cao, tận dụng được lao động ở mọi lứa tuổi, thành phần và có thể làm ở tất cả các thời gian trong ngày. Chị Nguyễn Thị Lan- khu 3, xã Sai Nga - một trong những hộ sản xuất tiêu biểu của làng cho biết: “Nhà tôi đông người, ruộng trồng lúa ít, nên gia đình tôi chủ yếu sống dựa vào làm nghề làm nón. Tranh thủ ngoài giờ làm đồng cả nhà lại xoay sang làm nón, nhờ đó mà gia đình có cuộc sống khá ổn định. Bình quân 1 tháng gia đình có thu nhập 4-5 triệu đồng từ nghề làm nón, so với trồng lúa thì mức thu nhập này cao hơn rất nhiều”. Cũng như gia đình chị Lan, tuy chưa thực sự khá giả, nhưng nhiều hộ gia đình trong xã cũng đã có cuộc sống tương đối ổn định từ nghề làm nón truyền thống. Theo ông Trần Văn Thảo - Chủ tịch UBND xã Sai Nga: Làm sao để làng nghề phát triển, xây dựng được thương hiệu mạnh, nâng cao đời sống và thu nhập cho nhân dân là điều lãnh đạo xã chúng tôi trăn trở bấy lâu nay. Có rất nhiều nguyên nhân, đặc biệt là khó khăn về thị trường đầu ra nên từ khi được công nhận đạt tiêu chuẩn làng nghề đến nay, nghề làm nón lá của xã vẫn chưa tạo được sự đột phá, quy mô sản xuất vẫn nhỏ lẻ manh mún, giá trị sản phẩm thấp, việc làm và thu nhập của người làm nón chưa được cải thiện. Khó khăn nhất đối với làng nghề hiện nay đó là giá cả nguyên liệu đầu vào cao, đầu ra không ổn định; việc phát triển làng nghề vẫn chủ yếu do các hộ dân chủ động, UBND xã chưa có nguồn vốn hỗ trợ phát triển nghề... Để khắc phục, tới đây bên cạnh việc xem xét định hướng lại việc phát triển làng nghề cho phù hợp với xu thế mới; có cơ chế, chính sách phù hợp để khuyến khích phát triển ngành nghề, xã cũng sẽ tập trung tuyên truyền động viên nhân dân tiếp tục đầu tư vào duy trì và phát triển nghề làm nón truyền thống; phối hợp với các đơn vị chức năng, tranh thủ sự giúp đỡ, tạo điều kiện của các cấp, ngành để mở các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật sản xuất nón lá, nhằm nâng cao hơn năng suất, chất lượng, đa dạng hóa mẫu mã sản phẩm cho phù hợp với yêu cầu của thị trường; đồng thời tăng cường quảng bá sản phẩm dưới nhiều hình thức để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm nón lá ra mọi miền đất nước. Đức Minh